Yıllardır kapalı ekosistemini taviz vermeden koruyan Apple, Avrupa Birliği’nin yürürlüğe koyduğu Dijital Pazarlar Yasası (DMA) ile birlikte tarihinde ilk kez iPhone kullanıcılarına alternatif uygulama mağazalarının kapısını açmak zorunda kaldı. 2024 yılında yürürlüğe giren bu düzenleme, Apple’ın iOS platformu üzerindeki tekelini kırmayı hedeflerken, geliştiricilere de kendi uygulama mağazalarını kurma imkânı tanıdı. Bu imkânı kullanan ilk girişimler, yavaş yavaş yükselişe geçiyor. Bunlar arasından sıyrılan projelerden biri olan AltStore, bu hafta yatırımcılardan 6 milyon dolar fon alarak elini daha da güçlendirdi. Bağımsız geliştiriciler olan Riley Testut ve Shane Gill tarafından kurulan AltStore, Apple kullanıcılarına alternatif bir uygulama mağazası sunmayı hedefliyor. Şimdi aldığı yeni yatırım bu hedefine ulaşmasını mümkün hâle getirecek. Çünkü şirket, Pace Capital’dan aldığı 6 milyon dolarlık fonu kullanarak Avustralya, Brezilya ve Japonya pazarlarına da açılmayı planlıyor.
AltStore’un Avrupa’dan sonra bu ülkeleri seçmesi tesadüf değil. Zira Avrupa Birliği’nin yürürlüğe koyduğu Dijital Pazarlar Yasası’na oldukça benzer yasalar yakında bu üç bölgede de yürürlüğe girecek. Böylece Apple sadece Avrupa’da değil, farklı bölgelerde de ekosistemini dışarıya açmak zorunda kalacak. AltStore ve benzeri alternatiflere yatırımcıların giderek ilgi göstermesi de biraz bundan.
App Store’a Alternatif Uygulama Mağazaları Neler Sunabilir?
Apple uzun süredir iOS ekosisteminde uygulamaların dağıtımı ve gelir paylaşımı üzerinde tam kontrol sahibi. Geliştiricilerin App Store üzerinden yayınladıkları her uygulamadan yüzde 15 ila 30 arasında komisyon alınması, yıllardır sektörde en çok tartışılan konulardan biri. Ayrıca Apple’ın sıkı içerik denetimi politikaları, bazı uygulamaların hiçbir şekilde mağazaya girmesine izin vermiyor. Bu durum, hem geliştiricileri hem de kullanıcıları alternatif yollar aramaya itmiş durumda. AltStore gibi platformlar, bu katı politikaların dışarıda tuttuğu uygulamalara erişim sağlayarak kullanıcılara daha özgür bir deneyim sunabilir.
AltStore’un en önemli farkı, Apple’ın onay süreçlerine tabi olmadan uygulama yüklemeye izin vermesi. Yani kullanıcılar yalnızca Apple’ın belirlediği uygulamalarla sınırlı kalmadan, bağımsız geliştiricilerin sunduğu yazılımları da iPhone’larına kurabiliyor. AltStore’da oyun emülatörleri, sistem özelleştirme araçları veya Apple’ın kısıtlamaları nedeniyle App Store’da bulunmayan içerikler yer bulunabiliyor. Üstelik AltStore, güvenlik açısından tamamen denetimsiz bir harici yükleme ortamı sunmuyor; Geliştiriciler kayıtlı kimlikleriyle uygulama yayımlıyor ve kullanıcılar bu uygulamalara doğrudan erişebiliyor. Bu yaklaşım, güvenlik endişelerini bir nebze olsun hafifletiyor. Ancak yine de App Store’daki eş değer bir güvenlik garantisi beklememek gerekiyor.
Yeni Dönem: Kapalı Ekosistemlerden Açık Ağlara
Apple’ın kapalı ekosisteminde yaşanan bu dönüşüm, teknoloji dünyasında daha geniş bir eğilimin de parçası. Merkezi yapılar yerine açık standartları ve birlikte çalışabilirliği savunan yeni bir anlayış yükseliyor. Bunun en görünür örneklerinden biri de Fediverse. Fediverse, farklı platformların ortak bir protokol (ActivityPub) üzerinden birbirine bağlandığı, merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan çalışan sosyal ağlar ekosistemi olarak öne çıkıyor. Mastodon, Pixelfed ve PeerTube gibi platformlar bu yapının parçası. Bu sayede bir platformda oluşturulan içerik, diğerinde de görülebiliyor; tıpkı e-posta servisleri arasındaki iletişim gibi.
AltStore da bu yeni dönemin bir parçası olmayı hedefliyor. Şirket, aldığı yeni yatırımla birlikte yalnızca alternatif bir uygulama mağazası olmanın ötesine geçmek istiyor. Geliştiricilerle kullanıcılar arasında daha açık bir iletişim ağı kurmak amacıyla Fediverse entegrasyonu üzerinde çalıştığını açıklayan AltStore ekibi, gelecekte mağazasını ActivityPub protokolüyle uyumlu hâle getirmeyi planlıyor.
