Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: Savaş 1000. gününde!
Ukrayna-Rusya Savaşı ve Gerçekler
Bir süredir Kiev’de yaşanan savaşın tüm detaylarına tanıklık eden biri olarak, 1000 gün boyunca şunu dile getiriyorum: Bu savaşın iki ayrı boyutu bulunmaktadır. Birincisi, Rusya ile Ukrayna arasında egemenlik mücadelesi olan bir savaş. Bu bağlamda Rusya, haksız ve işgalci bir konumdadır. Ancak diğer boyutuna bakıldığında, bu savaş aslında Rusya-Batı çatışmasıdır. ABD ve İngiltere’nin, Rusya’yı çevrelemek istemesi de göz önünde bulundurulmalıdır. Dolayısıyla, olaylara sadece tek bir açıdan bakmamak ve tüm boyutlarıyla ele almaktır gereklidir (özellikle Türkiye’de rahat bir ortamda bu savaşı izleyip heyecanla takip edenleri anlamak mümkün değil).
BEKLENTİLER VE GERÇEKLER
Eski İngiltere dışişleri bakanının bu savaşın 500 gün daha devam etmemesi gerektiğine dair sözlerine rağmen, İngiltere’nin barış meleği olmadığı ve özellikle Muhafazakâr Parti hükümetinin, savaşın devamında önemli bir rol oynadığı bilinmektedir (Ayrıca Rusya ve Ukrayna temsilcileri, savaşın başlangıcında İstanbul’da anlaşma yolunda ilerlerken dönemin İngiliz Başbakanı Johnson’ın Kiev’e gelerek Zelenski’yi savaşı sürdürmeye ikna ettiği de bilinmektedir). Uluslararası krizlerde genellikle tarafın geri çekilmesi için imkân sağlanırken, dönemin İngiliz dışişleri bakanı Liz Truss, “Putin’in imajını koruyarak savaşı sonlandıracak bir çözüm olmamalı” demiş ve Batılı ülkeler, Ukrayna’nın savaş beklentilerini artırmış ve dolayısıyla savaşın daha da uzamasına sebep olmuşlardır.
Rusya’nın Ukrayna’nın bağımsızlığını kabul etmek istemediği, Putin’in çarlık dönemine özlem duyduğu bilinmektedir. Ancak, NATO’nun Ukrayna’yı alması, Rusya’yı doğrudan kışkırtacak bir durum oluşturabileceğinden, savaş öncesinde Rusya’ya karşı gerekli adımlar atılmamıştır. Savaş sırasında ABD ve İngiltere, Rusya’yı zayıflatmak için bu savaşı bir araç olarak kullanmışlardır. Ancak, gerçek mağduriyet Ukrayna tarafında olmuş ve olmaktadır.
SON DURUM VE BOMBALAR
Savaşın sona erme noktasına geldiği şu günlerde, Biden yönetimi, görevi devrederken Ukrayna’nın Rusya’yı vurması için uzun menzilli füzeler almasına onay vererek sorumluluğu Trump’a devretmiştir. İngiltere ve Fransa da aynı şekilde bu kararı desteklemiştir. Ancak, bu füzelerin savaşın seyrini değiştireceği pek muhtemel değildir. Çünkü Rusya, stratejik uçaklarını füze menzili dışına çekebilir ve Ukrayna’nın askeri eksiklikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Her şeye rağmen, barışın gelecekte daha mümkün olduğunu düşünüyorum ve detaylarını gelecek hafta paylaşacağım.